Νευροεπιστήμονες έχουν εντοπίσει βελτιώσεις στη γνωστική και συναισθηματική ευεξία που σχετίζονται με το διαλογισμό και τη γιόγκα, καθώς και διαφορές στον τρόπο με τον οποίο ο διαλογισμός επηρεάζει τον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Ο εγκέφαλος αλλάζει με τον διαλογισμό

Η Sara Lazar, νευροεπιστήμονας στο Harvard Medical School, μελέτησε με απεικονίσεις εγκεφάλου ανθρώπους που διαλογίζονταν και άλλους που δεν είχαν καμία σχετική πρακτική. Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντικές διαφορές στη δομή του εγκεφάλου, ιδιαίτερα σε περιοχές που σχετίζονται με τη μνήμη, τη συγκέντρωση και τη συναισθηματική ρύθμιση.

Μια ακόμη μελέτη έδειξε ότι μαθητές που εξασκούνταν στο mindfulness παρουσίασαν καλύτερες επιδόσεις και υψηλότερες βαθμολογίες σε γνωστικά τεστ.

Γιόγκα, χημεία του εγκεφάλου και διάθεση

Ο Chris Streeter, αναπληρωτής καθηγητής νευρολογίας στο Boston University School of Medicine, ερεύνησε πώς η γιόγκα επηρεάζει τον εγκέφαλο. Ανακάλυψε ότι η χημική ουσία GABA –ένας νευροδιαβιβαστής που σχετίζεται με τον έλεγχο του άγχους– αυξάνεται σημαντικά μετά από μία ώρα πρακτικής γιόγκα.

Σε σύγκριση με το περπάτημα, η γιόγκα βελτίωσε περισσότερο τη διάθεση και μείωσε το άγχος. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ηρεμία, θετικότητα, αναζωογόνηση, ενώ σε ασθενείς με κατάθλιψη παρατηρήθηκε καλύτερος ύπνος και αύξηση της θετικής σκέψης.

Προσευχή, σιωπή και εγκεφαλική λειτουργία

Ο Andrew Newberg, γιατρός στο Thomas Jefferson University Hospital, μελέτησε τις αλλαγές στον εγκέφαλο μοναχών την ώρα της προσευχής. Διαπίστωσε ότι ο προμετωπιαίος φλοιός –το κέντρο του γνωστικού ελέγχου– ενεργοποιείται έντονα κατά τη διάρκεια της προσευχής ή του διαλογισμού, ενώ δεν υπήρχε ανάλογη ενεργοποίηση στους εγκεφάλους ατόμων που δεν ασκούν τέτοιες πρακτικές.

Ο Newberg τόνισε επίσης ότι πρακτικές όπως η προσευχή, ο διαλογισμός και η σιωπή μπορούν να επηρεάσουν τη χημεία του εγκεφάλου, μειώνοντας τα επίπεδα μεταφοράς ντοπαμίνης και σεροτονίνης. Αυτό σημαίνει ότι οι νευροδιαβιβαστές αποθηκεύονται για μελλοντική χρήση, βελτιώνοντας τη ρύθμιση της διάθεσης.

Συμπέρασμα

Τα ευρήματα των τριών ερευνητών δείχνουν ότι η γιόγκα, ο διαλογισμός και η προσευχή δεν είναι απλώς πνευματικές ή σωματικές πρακτικές. Πρόκειται για δραστηριότητες με άμεση επίδραση στον εγκέφαλο, που μπορούν να βελτιώσουν την ψυχική υγεία, να μειώσουν το άγχος και να ενισχύσουν τη γνωστική ευεξία.

"Αν αναζητάς έναν φυσικό τρόπο να ενισχύσεις τη διάθεση και τη συγκέντρωσή σου, η επιστήμη δείχνει ξεκάθαρα ότι η γιόγκα και ο διαλογισμός μπορούν να αποτελέσουν ισχυρά εργαλεία."

Μετάφραση-επιμέλεια στα ελληνικά: Κεφερλή Ζωή

Πρωτότυπο κείμενο στα αγγλικά: Meditation and yoga associated with changes in brain
Michaela Jarvis
Science 27 Oct 2017