Santosa

Τα γιάμα και νιγιάμα είναι η ηθική βάση στην οποία βασίζεται όλη η άσκηση της Γιόγκα.
Το δεύτερο Νιγιάμα, που είναι οι 5 αρχές της προσωπικής πρακτικής του ασκούμενου, είναι το Σαντόσα. Το σαντοσα (contentement, ικανοποίηση), δεν μιλά για την προσωρινή ικανοποιηση της στιγμής που είναι ευάλωτη σε χιλιάδες εξωτερικους η εσωτερικους παραμέτρους, αλλα για μια γενική κατάσταση ικανοποίησης, σαν τρόπος ζωής, ο οποίος έρχεται μετά το Saucha, έναν αγνό και καθαρό νου και σώμα.

Το Santosa είναι το αντίθετο της δυσαρέσκειας και της μνησικακίας. Σε όλο τον πλανήτη γη τους τελευταίους αιώνες έχουν επικρατήσει ιεραρχικά συστήματα καταπίεσης και εξουσίας, τα οποία με έμμεσους ή άμεσους τρόπους επηρεάζουν την ζωή ολόκληρου του οικοσυστήματος. Κάτω από αυτά τα συστήματα και μετά από διάφορες φυσικές καταστροφές που έχουν επέλθει ανά τους αιώνες, ένα από τα μηνύματα που λαμβάνει ο μέσος άνθρωπος από παντού είναι αυτό της έλλειψης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το άτομο που δέχεται αυτά τα μηνύματα, να τα ενσωματώνει και να δημιουργείται μια γενική νοοτροπία που βασίζεται στην έλλειψη και εν τέλη, το κάνει να βρίσκεται σε διαρκή κατάσταση άγχους, φόβου, σύγκρισης και πιθανόν μνησικακίας.

Το Σαντόσα μας θυμίζει πως ζούμε σε έναν πλανήτη που χαρακτηριστικά του είναι η ζωή και η αφθονία. Είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε πως είμαστε γέννημα θρέμμα της γης η οποία γεννά αδιάκοπα και μας θρέφει. Το σαντόσα μιλά για τα "δώρα" της ζωής που μέσα στους γρήγορους ρυθμούς και τις δυσκολίες, μπορεί να παραβλέπουμε. Μιλάει για την αυτάρκεια του "έχω όσα χρειάζομαι" και του βρίσκω την χαρά σε κάθε μικρή λεπτομέρεια της καθημερινότητας. Μιλά για την κατάσταση που από φυσικού έχουμε όλοι σαν παιδιά και με πρόθεση μπορούμε να επαναφέρουμε/κρατήσουμε.

Παρόλα αυτά το Σαντόσα δεν πιστεύω πως σημαίνει πως προσπερνάμε τα προβλήματα της ζωής και τα δύσκολα συναισθήματα που έρχονται. Εξ’ άλλου ο κύκλος της ζωής και του θανάτου μαζί με την διαρκή αλλαγή είναι η σταθερά στην οποία ζούμε. Το Σαντόσα λοιπόν μας θυμίζει να μην αφήνουμε τα προβλήματα να μας κατακλύσουν. Μιλάει για το πως μπορούμε να κρατήσουμε τις αισθήσεις μας ανοιχτές για να νιώσουμε και την ομορφιά μαζί με την δυσκολία. Μας θυμίζει πως μπορούμε να είμαστε παρόν σε ότι φέρνει η ζωή, ευχάριστο η δυσάρεστο, κρατώντας την αίσθηση ολιγάρκειας και χαράς με τα μικρά πράγματα που υπάρχουν πάντα γύρω μας. Πόσο εύκολο είναι να χαθούμε στις σκέψεις για κάτι που έχει γίνει στο παρελθόν ή για κάτι που μας αγχώνει στο μέλλον και τελικά αυτό γίνεται συνήθεια και στάση.

Σαντόσα λοιπόν είναι να ερχόμαστε στο τώρα και εκεί με γεμάτη παρουσία ίσως μπορέσουμε να δούμε και να νιώσουμε τα δώρα που προσφέροντα τόσο απλόχερα από τον φυσικό κόσμο και από την ζωή. Είναι να καλλιεργούμε την ευγνωμοσύνη σαν ενθύμηση της ομορφιάς και της αγάπης της ζωής.

Ανάλυση yoga sutra "Santosa"

Από την Φανή Μπαλτά