Aparigraha

Σε μια εποχή που προσφέρει απλόχερα γνώσεις, προγράμματα, ειδικότητες, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, οργανώσεις, διαδικτυακές κινητοποιήσεις και αυξανόμενους νόμους, θα περιμέναμε να έχουν ελαχιστοποιηθεί τα περιστατικά βίας. Η ραγδαία όμως αύξηση τους επιβεβαιώνει πως το συναίσθημα της κτητικότητας και η προσκόλληση σε πρόσωπα ή ιδέες μπορεί να δημιουργήσει εμμονές και να φέρει ολέθρια αποτελέσματα. Το συναντάμε στη σχέση γονιών-παιδιών, συντρόφων/συζύγων, οπαδών διαφορετικών ομάδων, οπαδών διαφορετικών θρησκειών. Αν, εγκαίρως και βιωματικά, διδάσκαμε στους ανθρώπους τον πραγματικό τους ρόλο μέσα σε μια σχέση, την προσωπική τους ελευθερία, το δικαίωμα ελεύθερης βούλησης και έκφρασης κι αν δεν πορώναμε υπέροχες αξίες όπως η οικογένεια, η πατρίδα, η θρησκεία, ο αθλητισμός κ.λπ. ίσως να βοηθούσαμε τις επόμενες γενιές να ζήσουν πιο ειρηνικά και αρμονικά.

Δραστηριότητα που μπορούμε να κάνουμε με τα παιδιά μας:

«Oι δικές μας καρέκλες».

Ένα παραπλήσιο παιχνίδι από τις γνωστές σε όλους «μουσικές καρέκλες», που αγαπώ ιδιαίτερα να δουλεύω με όλα τα ηλικιακά γκρουπ που συνεργάζομαι.

«Σε ποιόν έχω περισσότερο αδυναμία στην ομάδα μας;»

Ευτυχώς, συνήθως δε μπορούν να ξεχωρίσουν. Ψάχνουν αν και ποιόν διαχωρίζω και συνήθως ξεπετιούνται ονόματα στην τύχη. Μία φορά μόνο σε μια ομάδα με παιδάκια του δημοτικού, φιλοξενούσαμε και ένα κοριτσάκι του νηπιαγωγείου. Θεώρησαν ότι ίσως είχα αδυναμία στη μικρούλα της παρέας μας. Εξήγησα ότι λόγω σωματότυπού της, έχω λίγο παραπάνω έννοια, ώστε να την προστατεύουμε για να μη χτυπήσει -άθελα μας- σε κάποιο παιχνίδι κινησιολογίας. Καμιά φορά, μπορεί να νιώθουμε ότι κάποιος μεγαλύτερος (η μαμά, ο μπαμπάς, η δασκάλα κ.α.) μας διαχωρίζει. Ευτυχώς δεν είναι λόγω συναισθήματος, αλλά λόγω μεγαλύτερης ανάγκης που μπορεί κάποιος να έχει σε κάποια συγκεκριμένη περίοδο. Το ίδιο παράδειγμα χρειάστηκε να δοθεί σε έφηβες που έδιναν πανελλήνιες ή είχαν αδέρφια σε περίοδο πανελληνίων.

Με αφορμή τη συζήτηση περί αγάπης, αδυναμίας και πρωτιάς, προτρέπω τους μαθητές να παίξουμε τις «δικές μας καρέκλες».

Επιλέγω ένα τραγούδι εμψύχωσης. Π.χ. Pirates of the Caribbean - He's a Pirate

. Οι μαθητές τρέχουν γύρω από ισόποσες με τον αριθμό της ομάδας καρέκλες. Κάθονται. Ξανατρέχουν. Ρωτάω δυνατά αν υπάρχει κάποιος χωρίς καρέκλα. Κοιτάζονται και απαντάνε «όχι». Παλαμάκι δυνατό και ξεκινάμε πάλι τρέξιμο. Δυνατό παλαμάκι, για να καθίσουν. Ρωτάω πάλι μεγαλόφωνα, αν υπάρχει κάποιος χωρίς καρέκλα. Κοιτάζονται και απαντάνε και πάλι «όχι». Ρωτάω αν κάθονται στην ίδια καρέκλα που καθόντουσαν και πριν. Το παιχνίδι επαναλαμβάνεται με ένταση εμψύχωσης, ώστε να κινηθούν γρήγορα όσες φορές χρειαστεί, μέχρι να ολοκληρωθεί η μουσική. Με τις ίδιες πάντα ερωτήσεις και χωρίς ποτέ να αφαιρείται καρέκλα.

Στο τέλος, το αποτέλεσμα είναι ένα και πάντα το ίδιο:

Όλοι μας ανήκουμε κάπου.

Πάντα.

Μπορεί να αλλάζουμε θέση (όπως άλλωστε αλλάζει η σημαντικότητα των ανθρώπων μας μέσα στις σχέσεις), να κινούμαστε διαφορετικά, αλλά πάντα ανήκουμε κάπου.

Πάντα υπάρχει κάτι που μας περιμένει.

Την πρώτη φορά που ενσωματώνω αυτό το παιχνίδι σε μια ομάδα, αναμένουν να βγει κάποια καρέκλα και ρωτάνε γιατί δεν αφαιρώ καρέκλες. Δεν απαντώ. Εμψυχώνω να ακούνε οδηγίες και να κινούνται με το ρυθμό της μουσικής.

Κάθε νέα φορά όμως που παίζουμε αυτό το παιχνίδι, η διασκέδαση παραμένει στα ύψη, ακόμα κι αν ξέρουν το αποτέλεσμα.

Οι μαθητές κινούνται με ταχύτητα και γελάνε με την καρδιά τους, όταν μπερδεύονται μεταξύ τους. Και για μια ακόμα φορά επιβεβαιώνουν ότι δε χρειάζεται να είμαστε πρώτοι ή τελευταίοι για να προσπαθήσουμε πολύ. Ούτε χρειάζεται να ποδοπατήσουμε τον άλλον, για να του «φάμε» τη θέση.

Στην ομάδα μας κανένας δεν είναι σημαντικότερος από τον άλλον!

Μέσα από αυτό το παιχνίδι μας χρησιμοποιούμε όλα τα yamas.

Ahimsa: Δεν έχουμε λόγο να ενεργοποιήσουμε βίαια κομμάτια μας. Είτε σωματικά, είτε λεκτικά, ανάμεσά μας χωράει μόνο συνεργασία.

Satya: Παραδεχόμαστε με ειλικρίνεια ότι έχουμε σκαμπανεβάσματα στα συναισθήματα και στις αντιδράσεις μας απέναντι σε όλες τις σχέσεις μας. Αλλά όπως οι καρέκλες μας, έτσι και οι άνθρωποί μας βρίσκουν τη δική τους θέση. Το ίδιο αντίστοιχα ισχύει και για εμάς.

Asteya: Δε χρειάζεται να στερήσουμε τίποτα από κανέναν. Όπως τα πράγματα που δε μας ανήκουν, όπως οι ιδέες που δε χρειάζεται να «κλαπούν». Μπορούν απλά να μοιραστούν και να πολλαπλασιαστούν.

Brahmacharya: Το αχόρταγο συναίσθημα της νίκης, μετατρέπεται σε ένα ξεκαρδιστικό μοίρασμα.

Aparigraha: «Η δική ΜΟΥ καρέκλα» μετατρέπεται στις «δικές ΜΑΣ καρέκλες». Πόση ευφορία μπορεί να έχει το μοίρασμα με τους άλλους, όταν ξεπερνάμε τον εγωκεντρικό μας στόχο;

Μέσα από τις «δικές μας καρέκλες» ενισχύουμε την αυτοπεποίθηση μας, αφού δεν υπάρχει νικητής και ηττημένος. Καμία δεξιότητα δεν υπερτερεί, καμία δυσκολία δεν επιβεβαιώνεται. Όλοι μπορούμε ακριβώς το ίδιο.

Μέσα από τις «δικές μας καρέκλες» μειώνουμε το άγχος μας. Δε χρειάζεται να κυνηγάμε το μοναδικό αντικείμενο, που θα μας χαρίσει μια εικονική νίκη.

Παρατηρούμε έντονα τις εναλλαγές των προσώπων, που κάθε φορά βρίσκονται γύρω μας.

Πάνω από όλα αισθανόμαστε την ομάδα μας να δένει. Γελάμε, λαχανιάζουμε, ιδρώνουμε. Μέσα από ένα διασκεδαστικό και δίκαιο παιχνίδι, εντάσσουμε κάθε φορά και ένα νέο yama, εξηγώντας το και στους μαθητές μας.

Κείμενο & δραστηριότητα: Αλίκη Χρυσοβέργη